per
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
2019-05-22
6
شماره دهم - بهار 98
69
92
10.22081/iqiri.2019.67585
67585
Research
تقریب و وحدت در نظرگاه امامان شیعه علیهم السلام
تقریب و وحدت در نظرگاه امامان شیعه علیهم السلام
علی دادرو
alidadvar32@gmail.com
1
دانش پژوه سطح 3 رشته شیعه شناسی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)
یکی از اهداف و آرمانهای مسلمانان «وحدتاسلامی» است. مصلحان مسلمان همواره در تلاشاند تا در جهان اسلام اتحاد و همگرایی به وجود آید. جامعه مسلمانان به دلایلی از همان روز نخستِ پس از رحلت پیامبر «صَ» دچار شکاف شد. اختلاف در طول سالیان دراز پس از پیامبر، آسیبهای بسیاری بر امتاسلام وارد نمودهاست. هرچند این وضعیت نمیبایست به وجود میآمد اما از همان آغاز، امامان و اهلبیت (علیهالسلام) که دلسوزترین افراد به حال امّت بودند درصدد برآمدند تا با تدارک راهکارها و در پیش گرفتن رفتارهایی نهتنها مانع از آسیبهای هرچه بیشتر شوند بلکه نوعی از وحدت و همزیستی سودمند را در درون امتاسلام شکل دهند. امامعلی علیهالسلام بهعنوان مصلح از منادیان و طلایهداران اتحاد میباشد. او خود را شیفته و حریصترین انسانها نسبت به وحدت مسلمانان دانسته و یکی از علل بیستوپنج سال سکوت خود در برابر خلفا را حفظ وحدتاسلامی یاد نمود. از سوی دیگر همه مسلمانان را به همسویی و همدلی فراخواند تا اتحاد نهادینهشده و شجره طیبه آن به بار بنشیند. امامان و خاندان رسولالله (صلیاللهعلیه و آله )دارای نگاه و نگرش و روش تقریبی و همگرا بوده و با تأکید بر اُخوّت ایمانی، گفتگوی سازنده، تأکید بر مشارکت پیروان اهلبیت(علیهم السلام) در مراسم و مناسک عبادی و اجتماعی دیگر همکیشان، سفارش به برقراری روابطاخلاقی و عاطفی با آنان، ترویج خردورزی و آزاداندیشی و صیانت از یکپارچگی دینی- حاکمیتی در جامعهاسلامی درصدد تأمین تقریب و همگرایی در میان امتاسلام برآمدهاند.
یکی از اهداف و آرمانهای مسلمانان «وحدتاسلامی» است. مصلحان مسلمان همواره در تلاشاند تا در جهان اسلام اتحاد و همگرایی به وجود آید. جامعه مسلمانان به دلایلی از همان روز نخستِ پس از رحلت پیامبر «صَ» دچار شکاف شد. اختلاف در طول سالیان دراز پس از پیامبر، آسیبهای بسیاری بر امتاسلام وارد نمودهاست. هرچند این وضعیت نمیبایست به وجود میآمد اما از همان آغاز، امامان و اهلبیت (علیهالسلام) که دلسوزترین افراد به حال امّت بودند درصدد برآمدند تا با تدارک راهکارها و در پیش گرفتن رفتارهایی نهتنها مانع از آسیبهای هرچه بیشتر شوند بلکه نوعی از وحدت و همزیستی سودمند را در درون امتاسلام شکل دهند. امامعلی علیهالسلام بهعنوان مصلح از منادیان و طلایهداران اتحاد میباشد. او خود را شیفته و حریصترین انسانها نسبت به وحدت مسلمانان دانسته و یکی از علل بیستوپنج سال سکوت خود در برابر خلفا را حفظ وحدتاسلامی یاد نمود. از سوی دیگر همه مسلمانان را به همسویی و همدلی فراخواند تا اتحاد نهادینهشده و شجره طیبه آن به بار بنشیند. امامان و خاندان رسولالله (صلیاللهعلیه و آله )دارای نگاه و نگرش و روش تقریبی و همگرا بوده و با تأکید بر اُخوّت ایمانی، گفتگوی سازنده، تأکید بر مشارکت پیروان اهلبیت(علیهم السلام) در مراسم و مناسک عبادی و اجتماعی دیگر همکیشان، سفارش به برقراری روابطاخلاقی و عاطفی با آنان، ترویج خردورزی و آزاداندیشی و صیانت از یکپارچگی دینی- حاکمیتی در جامعهاسلامی درصدد تأمین تقریب و همگرایی در میان امتاسلام برآمدهاند.
https://iqiri.dte.ir/article_67585_2abf6935c974d3c544a9aee8105bfa9b.pdf
تقریبمذاهب؛ زمینهها و راهکارهایتقریب؛ وحدت؛ اتحاداسلامی
امامعلی(علیهالسلام)
ائمهاطهار علیهمالسلام
تقریبمذاهب؛ زمینهها و راهکارهایتقریب؛ وحدت؛ اتحاداسلامی
امامعلی(علیهالسلام)
ائمهاطهار علیهمالسلام
per
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
2019-05-22
6
شماره دهم - بهار 98
93
101
10.22081/iqiri.2019.67586
67586
Research
بازنوشتی از فرقه اسماعیلیه و فطحیه
بازنوشتی از فرقه اسماعیلیه و فطحیه
محمد باویپور
mbavi2008@yahoo.com
1
دانش پژوه سطح سه، رشته تاریخ اهل بیت، مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)
در اواخر عصر امام صادق 7 و اوائل امامت امام کاظم 7، شیعیان دچار چالشی در خصوص تشخیص امام شدند؛ تعامل برخی شیعیان در برابر این چالش، منجر به شکلگیری فرقه اسماعیلیه و فرقه فطحیه شد. اسماعیلیه در اثر درگذشت اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق 7 و فطحیه به دنبال ادّعای امامتِ عبدالله افطح، فرزند دیگر آن حضرت، به وجود آمد. در این مقاله روند شکلگیری این دو فرقه و بحران رهبری در جامعه شیعه امامیه در زمان امام صادق 7 و تعامل شیعیان در این باره، قلمی خواهد شد.
در اواخر عصر امام صادق 7 و اوائل امامت امام کاظم 7، شیعیان دچار چالشی در خصوص تشخیص امام شدند؛ تعامل برخی شیعیان در برابر این چالش، منجر به شکلگیری فرقه اسماعیلیه و فرقه فطحیه شد. اسماعیلیه در اثر درگذشت اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق 7 و فطحیه به دنبال ادّعای امامتِ عبدالله افطح، فرزند دیگر آن حضرت، به وجود آمد. در این مقاله روند شکلگیری این دو فرقه و بحران رهبری در جامعه شیعه امامیه در زمان امام صادق 7 و تعامل شیعیان در این باره، قلمی خواهد شد.
https://iqiri.dte.ir/article_67586_11d08e921937c870a277d4c046b30d69.pdf
امامت
امام صادق (ع)
امام کاظم (ع)
اسماعیلیه
فطحیه
فرق شیعه
امامت
امام صادق (ع)
امام کاظم (ع)
اسماعیلیه
فطحیه
فرق شیعه
per
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
2019-05-22
6
شماره دهم - بهار 98
103
112
10.22081/iqiri.2019.67587
67587
Research
بررسی اندیشه وحدت و تقریب از منظر مقام معظم رهبری و آیت الله بروجردی
بررسی اندیشه وحدت و تقریب از منظر مقام معظم رهبری و آیت الله بروجردی
محمد نظری
nazari9533003@gmail.com
1
دانش پژوه سطح سه رشته شیعه شناسی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام
موضوع وحدت و تقریب مذاهب از جمله مباحثی است که از اهمیت بسزایی نزد مسلمانان برخوردار است و در منابع اسلامی نیز به آن اشاره شدهاست . توطئههای تفرقهافکنانه که از سوی دشمنان اسلام برای ایجاد شکاف و تزلزل در صفوف مسلمانان ایجاد میشود و آتش جنگ و اختلاف که بسیاری از کشورهای اسلامی را فرا گرفته ضرورت پرداختن به مسأله وحدت را در این برهه از تاریخ ترسیم میکند . در این نوشتار سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین مسأله وحدت و تقریب مذاهب از منظر آیتاللهبروجردی و آیتاللهخامنهای پرداخته شود و به نظر میرسد اندیشه تقریب در نزد ایشان به دلیل اشراف کاملی که این بزرگواران به مسائل جهان اسلام دارند از جایگاه ویژهای برخوردار است .ازجمله اقدامات آیتاللهبروجردی در این جهت تبیین مشترکات شیعه و اهلتسنن ، تبیین چهره واقعی شیعه اصلاح روابط کشورهای مسلمان است . آیتاللهخامنهای نیز که وحدت از نگاه ایشان یک مسأله استراتژیک است ، نه تنها با گفتار و بیاناتشان در این زمینه گام برداشتهاند بلکه در حیطه عمل ، با تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب و مجمع جهانی اهلبیت علیهمالسلام که هر دو در راستای تقریب مذاهب و وحدت اسلامی فعالیت میکنند در این جهت قدم برداشتهاند.
موضوع وحدت و تقریب مذاهب از جمله مباحثی است که از اهمیت بسزایی نزد مسلمانان برخوردار است و در منابع اسلامی نیز به آن اشاره شدهاست . توطئههای تفرقهافکنانه که از سوی دشمنان اسلام برای ایجاد شکاف و تزلزل در صفوف مسلمانان ایجاد میشود و آتش جنگ و اختلاف که بسیاری از کشورهای اسلامی را فرا گرفته ضرورت پرداختن به مسأله وحدت را در این برهه از تاریخ ترسیم میکند . در این نوشتار سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین مسأله وحدت و تقریب مذاهب از منظر آیتاللهبروجردی و آیتاللهخامنهای پرداخته شود و به نظر میرسد اندیشه تقریب در نزد ایشان به دلیل اشراف کاملی که این بزرگواران به مسائل جهان اسلام دارند از جایگاه ویژهای برخوردار است .ازجمله اقدامات آیتاللهبروجردی در این جهت تبیین مشترکات شیعه و اهلتسنن ، تبیین چهره واقعی شیعه اصلاح روابط کشورهای مسلمان است . آیتاللهخامنهای نیز که وحدت از نگاه ایشان یک مسأله استراتژیک است ، نه تنها با گفتار و بیاناتشان در این زمینه گام برداشتهاند بلکه در حیطه عمل ، با تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب و مجمع جهانی اهلبیت علیهمالسلام که هر دو در راستای تقریب مذاهب و وحدت اسلامی فعالیت میکنند در این جهت قدم برداشتهاند.
https://iqiri.dte.ir/article_67587_b3d117b0bb291c439d5c6ed34f5fe709.pdf
وحدت
تقریب مذاهب
آیتاللهخامنهای
آیتاللهبروجردی
وحدت
تقریب مذاهب
آیتاللهخامنهای
آیتاللهبروجردی
per
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
2019-05-22
6
شماره دهم - بهار 98
7
21
1
75294
Research
کاربردهای قاعده «وجوب علَی الله» در آموزه های اعتقادی شیعه
The application of the "Law of Allah" principle in Shia beliefs
جعفر علی نقی
alinaghi212@gmail.com
1
قم پردیسان بلوار سلمان خیابان اُسوه مجتمع شهید مصطفی خمینی بلوک 12 واحد 3 .
چکیدهقاعده «وجوب علیالله» در عداد قواعد دانش کلام بوده و مبتنی بر اندیشه عقلی بودن حسن و قبح افعال است. قاعده مذکور به جهت کاربردهایی که در قلمرو مسائل کلامی دارد بایسته است روشن گردد در مباحث کلامی متکلمان امامیه به چه میزان، و در چه مسائلی از آموزه های اعتقادی مورد استفاده قرار گرفته است. نوشتار حاضر به شیوه کتابخانهای و با رویکرد گزارشی_تحلیلی، گستره کارآمدی قاعده مزبور را در مسائل علم کلام مورد پژوهش قرار داده است. با تحقیق و بررسی در تراث علمی متکلمان مشهور امامیه معلوم گردید قاعده «وجوب علی الله» در مسائلی همچون تکلیف، لطف، بعثت انبیاء، عصمت پیامبران، معجزه، امامت، افضلیت امام، بطلان احباط، رستاخیز، اعواض، وفای به عهد، انتصاف و ثواب الهی کارآیی دارد و متکلمان امامیه آن را در این مسائل به کار بسته اند.
AbstractThe principle of "necessity of Aliallah" is in line with the rules of knowledge of theology and is based on the thought of reasoning the goodness of the verbs. For the applications that are in the domain of verbal issues, this rule needs to be clarified to what extent the theological issues of the Imamite theologians have been used and on what issues of theological doctrines have been used. The present paper, in a library style and with an analytic report approach, has expanded the scope of the rule in the field of word science. With the study of the scientific traditions of the famous theologians of Imamieh, it became clear that the principle of "necessity of Allah" in matters such as duties, grace, prophets, prophets, miracles, imamate, Imam's infidelity, invalidation, resurrection, punishment, vindication, antithesis And the divine reward is effective and the Imamite theologians have applied it on these issues.
https://iqiri.dte.ir/article_75294_7365b1b83e819300ffcb2ed8470d9d9a.pdf
کاربردها
قاعده
وجوب علیالله
علم کلام
مسائل اعتقادی
متکلمان امامیه
uses
the rule
necessity of Ali Allah
theology
beliefs
Imamite theologians
per
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
2019-05-31
6
شماره دهم - بهار 98
23
38
10.22081/iqiri.2019.68864
68864
Research
رساله حقوق امام سجاد(علیه السلام)
رساله حقوق امام سجاد(علیه السلام)
نقش فرهنگی امام سجاد(علیه السلام) برای زنده نگه داشتن اسلام و ادامه راه تشکیل تمدن اسلامی قابل ستایش است. امام سجاد(علیه السلام) با بهرهگیری از آموزههای الهی، در قالب دعا و مناجات، سعی در اصلاح عقاید مردمی و در نتیجه اصلاح جامعه داشتند. از جمله آموزههای امام سجاد(علیه السلام) در مجموعهای به نام رساله حقوق جمع آوری شده است. امام سجاد(علیه السلام) در این رساله سعی در تزریق شالودههای اصلی فرهنگ اسلامی و فرهنگسازی حقوق اقشار مختلف جامعه داشتهاند. از آنجایی که تمدن تحت تأثیر فرهنگ قرار دارد، آموزههای امام سجاد(علیه السلام) میتواند نقش بسزایی در شکلگیری تمدن اسلامی داشته باشد. لذا اگر فرهنگی مناسب و صحیح در جامعه رواج پیدا کند، قطعاً تمدنی گسترده و بی عیب و نقص شکلخواهد گرفت.
نقش فرهنگی امام سجاد(علیه السلام) برای زنده نگه داشتن اسلام و ادامه راه تشکیل تمدن اسلامی قابل ستایش است. امام سجاد(علیه السلام) با بهرهگیری از آموزههای الهی، در قالب دعا و مناجات، سعی در اصلاح عقاید مردمی و در نتیجه اصلاح جامعه داشتند. از جمله آموزههای امام سجاد(علیه السلام) در مجموعهای به نام رساله حقوق جمع آوری شده است. امام سجاد(علیه السلام) در این رساله سعی در تزریق شالودههای اصلی فرهنگ اسلامی و فرهنگسازی حقوق اقشار مختلف جامعه داشتهاند. از آنجایی که تمدن تحت تأثیر فرهنگ قرار دارد، آموزههای امام سجاد(علیه السلام) میتواند نقش بسزایی در شکلگیری تمدن اسلامی داشته باشد. لذا اگر فرهنگی مناسب و صحیح در جامعه رواج پیدا کند، قطعاً تمدنی گسترده و بی عیب و نقص شکلخواهد گرفت.
https://iqiri.dte.ir/article_68864_7946b8c433264522038774df3b6584f6.pdf
امام
سجاد
تمدن
اسلامی
رساله
حقوق
امام
سجاد
تمدن
اسلامی
رساله
حقوق
per
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
2019-05-22
6
شماره دهم - بهار 98
39
68
10.22081/iqiri.2021.50698.1017
75296
Research
مقایسه جایگاه عقل در آثار متکلمان مدرسه کوفه و قم با تاکید بر آراء هشام بن حکم و شیخ صدوق
Comparison of the The position of reason in the The works of the theologians in the schools of Kufa and Qom, with emphasis on the votes of Hisham Ibn Hakam and Sheikh Saduq.
سید رضی آل سید غفور
aleghafour@gmail.com
1
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع)، قم، ایران
تاریخ کلام شیعه در واقع تاریخ مدارس کلامی شیعی است که هر یک به واسطه شرایط فکری حاکم بر جامعه و نیز دانشمندان تأثیر گذار توانستند به نشر و دفاع از اندیشههای خود بپردازند. از جمله مهمترین این مدارس دو مدرسه کلامی کوفه و قم می باشند که با توجه به ویژگی های خاص خود توانستند نقش مهمی در اندیشه کلامی شیعه داشته و تأثیرات مهمی بر مدارس کلامی بعد از خود بگذارند. از جمله عالمان بزرگ این مدارس می توان به هشام بن حکم در مدرسه کوفه و شیخ صدوق در مدرسه قم اشاره کرد. یکی از تفاوت های اصلی میان این دو، نگاه به جایگاه عقل در شناخت معارف دینی و دفاع از آن-ها است. تحقیق حاضر بر پایه این فرضیه شکل گرفت که در اندیشه دو متکلم مذکور تفاوتی در نگاه ابزاری به عقل وجود ندارد و هر دو عقل را به عنوان ابزاری برای استنباط معارف و دفاع از آنها می-پذیرند و تفاوت آنها در نگاه منبعی به عقل است، یعنی هشام بن حکم عقل را در کنار قرآن و سنت منبعی مستقل برای شناخت معارف دینی میداند در حالی که شیخ صدوق کارکرد منبعی عقل را انکار و تنها کارکرد ابزاری آن را میپذیرد. در پایان مقاله ای نتیجه حاصل شد که از حیث منبعی نیز تفاوتی بین اندیشههای این دو شخصیت وجود ندارد بلکه تفاوت در تقدم و تأخر در به کار گیری عقل و نقل و نیز میزان عقلگرایی است نه در اصل منبع بودن عقل در کنار کتاب و سنت.
https://iqiri.dte.ir/article_75296_221c7bc972182973ef55cfb8e47c7ffd.pdf
مدرسه کوفه
مدرسه قم
هشام بن حکم
شیخ صدوق
جایگاه عقل
عقل منبعی
عقل ابزاری
Kufa school
Qom scool
Hisham bin Hakam
Sheikh Sadouq
The position of reason
Source Wisdom
instrumental wisdom