موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
6
شماره سیزدهم-زمستان 98
2020
02
20
اهداف و پیامدهای تاریخی، اجتماعی مناظرات علمای شیعه و سنی از قرن هفتم تا قرن یازدهم هجری
7
24
FA
سید احسان
یگانه
معاون اجرایی حوزه علمیه یاسوج
seyedehsan537@gmail.com
10.22081/iqiri.2024.50712.1123
یکی از شیوههای تبیین معارف دینی در مکتب اهل بیت(ع)، در مواجهه با اندیشههـای مخالفـان اسلام، مناظرهها و احتجاجهایی بوده است که ائمه معصومین(ع) یـا تربیـت یافتگـان آنهـا در طول تاریخ انجام دادند. در طول تاریخ، بحث و مناظره با مخالفان اغلب پیرامون مسائل اعتقادی و کلامی بوده است. مهمترین شهرهای جهان اسلام و مراکز فرهنگ تمدن اسلامی، به علت حضور گروههای مختلف سیاسی، مذهبی شاهد مناظرات بسیاری بین گروهها، خصوصاً میان شیعه و اهل سنت در طی قرنهای هفتم تا یازدهم هجری بوده است. ما در این پژوهش بر اساس روش توصیفی، تحلیلی و تاریخی با رجوع به منابع کتابخانهای در صدد بررسی اهداف و پیامدهای شکل گیری این مناظرات هستیم. بر اساس مستندات تاریخی اهداف اساسی شیعیان در مناظرات خود با اهل سنت بر مبنای واضح کردن اندیشهها و باورهای شیعه، کشف حقیقت، اتمام حجت با طرف مقابل، دفاع از اعتقادات مذهبی، ترویج عقل گرایی در تحلیل آموزههای دینی و ابطال افکار و عقاید انحرافی استوار بوده و پیامدهای مناظرات علمای شیعه و سنی را بر اساس پیامدهای علمی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی گونه شناسی کرد.
اهداف,پیامدها,مناظرات,علماء,سنی,شیعه
https://iqiri.dte.ir/article_75284.html
https://iqiri.dte.ir/article_75284_f464055e8b4b08d952c631a66c40ed8f.pdf
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
6
شماره سیزدهم-زمستان 98
2021
02
19
بررسی زمینهها و عوامل شکلگیری مناظرات علمای شیعه و سنی از قرن هفتم تا قرن یازدهم هجری
24
7
FA
سید احسان
یگانه
سطح3 تاریخ اهل بیت(ع) موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)
seyedehsan537@gmail.com
10.22081/iqiri.2021.69611
مناظره، بحث و گفت و گو از ابزارهای مؤثر در دفاع از مبانی و ارزشهایی دینی است. یکی از شیوههای تبیین معارف دینی در مکتب اهل بیت: در مواجهه با اندیشههـای مخالفـان اسلام، مناظرهها و احتجاجهایی بوده است که ائمه معصومین: یـا تربیـت یافتگـان آنهـا در طول تاریخ انجام دادند. مناظره یکی از فنون منطقی و روشمند در مباحثات علمی و کلامی است که همواره مورد توجه عالمان و متکلمان اسلامی بوده است. در طول تاریخ، بحث و مناظره با مخالفان اغلب پیرامون مسائل اعتقادی و کلامی بوده است. مهمترین شهرهای جهان اسلام و مراکز فرهنگ تمدن اسلامی، به علت حضور گروههای مختلف سیاسی، مذهبی شاهد مناظرات بسیاری بین گروهها، خصوصاً میان شیعه و اهل سنت در طی قرنهای هفتم تا یازدهم هجری بوده است. ما در این پژوهش بر اساس روش توصیفی، تحلیلی و تاریخی با رجوع به منابع کتابخانهای در صدد بررسی تاریخی و کلامی زمینهها و عوامل شکل گیری این مناظرات هستیم. بر اساس مستندات تاریخی میتوان اذعان کرد که زمینههایی همچون انحرافات سیاسی، اجتماعی، فکری و عقیدتی باعث شکلگیری این مناظرات شده است.
مناظرات,علماء,سنی,شیعه,زمینهها و عوامل مناظرات
https://iqiri.dte.ir/article_69611.html
https://iqiri.dte.ir/article_69611_96d00e95298a2f5282482068018ad822.pdf
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
6
شماره سیزدهم-زمستان 98
2021
02
19
تأثیرات نهضت تنباکو بر عملکرد سیاسی اجتماعی روحانیت
64
25
FA
مرتضی
سلیمانی نسب
دانش پژوه سطح سه رشته مشاوره اسلامی
mortezasoleymani94@gmail.com
10.22081/iqiri.2021.69612
نهضت تحریم تنباکو یکی از مهمترین جنبشهای تاریخ معاصر ایران است که توانسته تأثیر زیادی بر تحولات سیاسی اجتماعی پس از خود داشته باشد. در این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که نهضت تحریم تنباکو به صورت مستقیم و غیرمستقیم چه پیامدها و تأثیراتی بر عملکرد سیاسی اجتماعی روحانیت شیعه در ایران داشته است؟<br /> برای پاسخ به سؤال فوق به روش توصیفی تحلیلی، عملکرد و موضع گیریهای علما و روحانیت در قالب تحولات سیاسی اجتماعی بعد از پیروزی نهضت تنباکو در متون تاریخی این دوره مورد بررسی قرار گرفت که این نتایج را به دنبال داشت: نهضت تحریم تنباکو در سه بعد مبارزه با استبداد، مبارزه با استعمار و تقویت جایگاه سیاسی اجتماعی علما تأثیرات فراوانی بر مدل موضع گیری و تصمیم گیریهای کلان و راهبردی ایشان در حوزه مسائل سیاسی اجتماعی داشته است. ازجمله تأثیرات این نهضت در بعد مبارزه با استبداد میتوان به شکسته شدن ابهت شاهی و قتل ناصرالدینشاه توسط یکی فرد روحانی، محدود کردن اختیارات شاه در نهضت عدالتخانه و مشروطه به رهبری علما و نهایتاً نفی اساس استبداد در نهضت امام خمینی اشاره کرد. در بعد مبارزه با استعمار میتوان به حمایت علمای شیعه از کالاهای داخلی و تولید ملی و تحریم کالاهای خارجی و مقابله با تهدیدات نظامی استعمار اشاره کرد و در بعد سوم نیز میتوان به تقویت رابطه سیاسی اجتماعی علما با مردم، تقویت جایگاه علما در داخل و خارج از کشور و نهایتاً تأسیس نظام مبتنی بر ولایتفقیه اشاره کرد. لذا میتوان گفت این نهضت یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین نهضتها و تحولات سیاسی اجتماعی معاصر بر موضع گیریهای علما و روحانیون بوده است.
نهضت تنباکو,پیامدها و تأثیرات,عملکرد سیاسی اجتماعی,علما و روحانیون
https://iqiri.dte.ir/article_69612.html
https://iqiri.dte.ir/article_69612_66832c477902a1854c734bf8d1e778af.pdf
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
6
شماره سیزدهم-زمستان 98
2021
02
19
اصل شفافیّت و عدم احتجاب
82
65
FA
ابراهیم
دستلان
دانش پژوه سطح4 رشته تاریخ و سیره پیامبر اعظم(ص)
10.22081/iqiri.2021.69613
شفافیت و عدم احتجاب، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ، ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﺤﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻛﻼﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺍﺳﺖ و به عنوان یک رکن بنیادین در جهت تقویت رابطه حکومت با شهروندان و یک حرکت اساسی در بهبود سیاستگذاری قلمداد میشود.
شفافیت و آگاهی عمومی مردم از آنچه در حکومت میگذرد، موضوعی نیست که به جوامع مدرن امروزی اختصاص یابد بلکه در رویکرد دینی نیز به مفهوم و محتوای شفافیت اشاره شد، همچنان که سنّت پیشوایان اسلام مؤیّد اصل شفافیت و عدم احتجاب آنها در تعامل با جامعه است، ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻡ، ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﺑﺮ ﺁﺭﺍﻱ ﺧﺎﻡ ﻭ ﻧﺎﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﺟﻮﻫﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪﻱ ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺩﺍﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺷﻔﺎﻑ ﻭ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ.
باید دید حقیقت این مقوله چیست و چه آثاری به بار دارد و در چه محدودهای تعریف شده و آیا همه امورات حاکمیتی باید در معرض افکار عمومی قرار گیرد؟ یا اینکه به عنوان یک اصل، دارای جایگاه مشخصی و محدودی در دایره حکومت میباشد.
اصل,سیره,عدم احتجاب,شفافیت,حکومت
https://iqiri.dte.ir/article_69613.html
https://iqiri.dte.ir/article_69613_2b9df9292797aac34ed2a7619ef5efe7.pdf
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
6
شماره سیزدهم-زمستان 98
2021
02
19
ولایت تکوینی
114
83
FA
مهدی
موری
دانش آموخته سطح چهار حوزه و دانشجوی دکتری تاریخ تمدن اسلامی
10.22081/iqiri.2021.69614
این اصل که افرادی از انسانها هستندکه با پرورش وتربیت نمودن روح خویش به یک سری تواناییهایی دست مییابند وبه سبب آن میتوانند به اعمال خارقالعادهای دست بزند که به هیچوجه نمیتوان آنها را با علوم تجربی متداول توجیه و تفسیر نمود. به چنین توانایی، ولایت تکوینی گویند که دیگرانسانها ازانجام دادن آن عاجزند. ورمزرسیدن به این تواناییها انجام دادن یک سلسله ریاضتهااست. این گونه ریاضتها از دیدگاه اسلام به دو دسته قابل تقسیماند: ریاضتهای غیرمشروع که غالبا مرتاضان و دراویش پرچم داران اینگونه ریاضتهاهستند و ریاضتهای مشروع اولیاءالله؛ اولیاء الهی از طریق عبودیت و بندگی خدا به تکامل روحی و معنوی نایل میشوند که نتیجه آن تسلط بر جهان طبیعت است. چنین ولایتی ولایت تکوینی است که راه کسب آن بر روی همگان باز است. عبودیت خالصانه موجب مهار نفس و کسب بینش ومعرفت خاص و نیز سیطره بر جهان طبیعت میگردد. قرآن نمونههایی از ولایت تکوینی انبیاء و اولیای الهی را گزارش میکند که بر اثر عبادت باخلوص نیت برای آنان حاصل شده است. البته بایدمتذکرشویم که ولایت تکوینی، منافاتی با توحید افعالی ندارد زیرا چنین امری ازدیدگاه مکتب تشیع شأنی از شؤون اهل بیت: است وتصرف درائمه : در جهان هستی به اذن خداوند متعال و در طول اراده او میباشد. حال باتوجه به اهمیت موضوع سعی شده در این نوشتار با آشنایی هرچه بیشتروبهتربا ولایت تکوینی واقوال ونظریات مختلف پیرامون آن ،هرچه بیشتربه تبیین این مسئله به عنوان یکی ازکلیدی ترین مسائل اعتقادی مکتب تشیع بپردازیم.
ولایت,ولایت تکوینی,امام
https://iqiri.dte.ir/article_69614.html
https://iqiri.dte.ir/article_69614_7a4a4ea24867ebd97c978c4a6754823c.pdf
موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپور
فصلنامه تخصصی اسلام پژوهان
6
شماره سیزدهم-زمستان 98
2021
02
19
نقش تربیتی زن در خانواده و جامعه برگرفته از آموزههای رضوی(ع)
126
115
FA
مرتضی
نگاری
دانش پژوه سطح دو، موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع).
10.22081/iqiri.2021.69615
همه آنانی که با فرهنگ اسلامی آشنایی دارند، میدانند که در این فرهنگ یکی از مقدّس ترین و محبوب ترین بناها، بنیان خانواده است و خانواده گریزی و یا سست کردن نهاد خانواده از زشت ترین کارها دانسته میشود.
در بعضی از ادیان و مکاتب دیگر دنیا شاید تجرّد و ترک ازدواج نشانه فضیلت باشد، آن چنان که در مسیحیّت برای مردان و زنان راهبه چنین شرایطی را نیکو میشمارند ولی ما در اسلام کمتر عملی را میشناسیم که در آثار و برکات دنیوی و پاداش و ثواب اخروی به پایه ازدواج برسد. ازدواج سنّت رسول خدا(ص) و نصف دین انسان و وسیله پاک زیستن و پاک با خدا ملاقات کردن است.
در همین رابطه از امام رضا(ع)روایت شده: «عَن أبی الحَسَن(ع)، قالَ: جاءَ رجلٌ إلی أبو جعفر(ع)، فقال أبو جعفر(ع): هَل لَکَ مِن زوجة؟ قال: لا، ثُمَّ قالَ أبو جعفر(ع): رَکعَتین یُصَلِّیهما رَجَلٌ مُتزَوِّجً أفضلُ مِن رجلٍ یَقومُ لیلَه و یَصومُ نهارَه أعزَبُ.»
تسریع در تشکیل خانواده آثار ارزشمندی دارد، که از جمله آنها:
1. سلامت روحی و روانی دختران و پسران و جلوگیرس از فشارهای عصبی و روانی؛
2. حفظ سلامت اخلاقی جوانان و در نهایت سلامت اخلاقی جامعه؛
3. پایان بخشیدن به دغدغههای والدین نسبت به سرنوشت و آینده جوانانشان.
امام رضا(ع),زن,تربیت,جامعه,خانواده
https://iqiri.dte.ir/article_69615.html
https://iqiri.dte.ir/article_69615_c89a49390e093e5687dd2760f081c074.pdf