موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپورفصلنامه تخصصی اسلام پژوهان8شماره هجدهم - تابستان 140020210823مهدی موعود از دیدگاه عقلمهدی موعود از دیدگاه عقل2677290610.22081/iqiri.2021.72906FAمرتضینگاریطلبه و دانش پژوه سطح دو، موسسه آموزش عالی امام رضا (ع)Journal Article20220827ظهور و قیام جهانی حضرت مهدی(عج)، انقلابی فراگیر، گسترده و سرنوشت ساز است که همه بنیانهای اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی وسیاسی بشر را دستخوش دگرگونی میسازد. امر ظهور به عنوان سرآغاز بزرگترین تحوّل در نظام آفرینش همانند قیام و نهضت همه پیامبران وصالحان به طور عمده از طریق اسباب و علل طبیعی شکل میگیرد و نیازمند فراهمشدن شرایط و زمینههای مناسب دارد. امّا در ابتداء لازم میآید موضوع مهدویّت را که از بحثهای ریشه دار اسلام، به ویژه مذهب تشیّع است از طرق مختلف علوم نقلی و عقلی ثابت گردد تا بعد از ثبوت این امر مهم برای همگان، بتوان پیرامون این بحث تحقیق و پژوهش شود؛ این نوشتار درصدد آن است بتواند از طریق علوم عقلی و دیدگاههای آن ما را با این مساله آشنا کند. میدانیم علوم غیر نقلی به دو بخش تقسیم میشود: 1. علوم عقلی؛ 2. علوم حسّی و تجربی. علوم عقلی که میتوان از آنها بهره جست و برای این موضوع استفاده کرد مانند برهانها و قاعدههای فلسفی، عرفانی، منطقی و کلامی است که سعی کردیم با بیان نمونههایی از آنها برای خوانندگان این نوشتار بهره لازم فراهم آید.ظهور و قیام جهانی حضرت مهدی(عج)، انقلابی فراگیر، گسترده و سرنوشت ساز است که همه بنیانهای اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی وسیاسی بشر را دستخوش دگرگونی میسازد. امر ظهور به عنوان سرآغاز بزرگترین تحوّل در نظام آفرینش همانند قیام و نهضت همه پیامبران وصالحان به طور عمده از طریق اسباب و علل طبیعی شکل میگیرد و نیازمند فراهمشدن شرایط و زمینههای مناسب دارد. امّا در ابتداء لازم میآید موضوع مهدویّت را که از بحثهای ریشه دار اسلام، به ویژه مذهب تشیّع است از طرق مختلف علوم نقلی و عقلی ثابت گردد تا بعد از ثبوت این امر مهم برای همگان، بتوان پیرامون این بحث تحقیق و پژوهش شود؛ این نوشتار درصدد آن است بتواند از طریق علوم عقلی و دیدگاههای آن ما را با این مساله آشنا کند. میدانیم علوم غیر نقلی به دو بخش تقسیم میشود: 1. علوم عقلی؛ 2. علوم حسّی و تجربی. علوم عقلی که میتوان از آنها بهره جست و برای این موضوع استفاده کرد مانند برهانها و قاعدههای فلسفی، عرفانی، منطقی و کلامی است که سعی کردیم با بیان نمونههایی از آنها برای خوانندگان این نوشتار بهره لازم فراهم آید.https://iqiri.dte.ir/article_72906_2eccb2c4c8a522a9ab2eda2f0681f1e0.pdfموسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپورفصلنامه تخصصی اسلام پژوهان8شماره هجدهم - تابستان 140020210823محورهای مناظرات علمای سنی و شیعه در طول
قرنهای هفتم تا یازدهم هجریمحورهای مناظرات علمای سنی و شیعه در طول قرنهای هفتم تا یازدهم هجری40277290710.22081/iqiri.2021.72907FAسید احسانیگانهطلبه سطح 3 رشته تاریخ اهل بیت:، موسسه آموزش عالی امام رضا(ع)Journal Article20220827مناظره، بحث و گفت و گو از ابزارهای موثر در دفاع از مبانی و ارزشهایی دینی است. یکیاز شیوههای تبین معارف دینی در مکتب اهل بیت:، در مواجهه با اندیشههای مخالفـان اسلام، مناظرهها و احتجاجهایی بوده است که ائمه معصومین: یـا تربیـت یافتگـان آنهـا در طول تاریخ انجام دادند. مناظره یکی از فنون منطقی و روشمند در مباحثات علمی و کلامی است که همواره مورد توجه عالمان و متکلمان اسلامی بوده است. در طول تاریخ بحث و مناظره با مخالفان اغلب پیرامون مسائل اعتقادی و کلامی بوده است. مهمترین شهرهای جهان اسلام و مراکز فرهنگ تمدن اسلامی، به علت حضور گروههای مختلف سیاسی، مذهبی شاهد مناظرات بسیاری بین گروهها، خصوصاً میان شیعه و اهل سنت در طی قرنهای هفتم تا یازدهم هجری بوده است. ما در این پژوهش بر اساس روش توصیفی، تحلیلی و تاریخی با رجوع به منابع کتابخانهای درصدد بررسی تاریخی و کلامی محورهای این مناظرات هستیم. بر اساس مستندات تاریخی میتوان اذعان کرد محورهای مناظرات علمای شیعه و سنی موضوعات اعتقادی، فروع دین و قرآن کریم بوده استمناظره، بحث و گفت و گو از ابزارهای موثر در دفاع از مبانی و ارزشهایی دینی است. یکیاز شیوههای تبین معارف دینی در مکتب اهل بیت:، در مواجهه با اندیشههای مخالفـان اسلام، مناظرهها و احتجاجهایی بوده است که ائمه معصومین: یـا تربیـت یافتگـان آنهـا در طول تاریخ انجام دادند. مناظره یکی از فنون منطقی و روشمند در مباحثات علمی و کلامی است که همواره مورد توجه عالمان و متکلمان اسلامی بوده است. در طول تاریخ بحث و مناظره با مخالفان اغلب پیرامون مسائل اعتقادی و کلامی بوده است. مهمترین شهرهای جهان اسلام و مراکز فرهنگ تمدن اسلامی، به علت حضور گروههای مختلف سیاسی، مذهبی شاهد مناظرات بسیاری بین گروهها، خصوصاً میان شیعه و اهل سنت در طی قرنهای هفتم تا یازدهم هجری بوده است. ما در این پژوهش بر اساس روش توصیفی، تحلیلی و تاریخی با رجوع به منابع کتابخانهای درصدد بررسی تاریخی و کلامی محورهای این مناظرات هستیم. بر اساس مستندات تاریخی میتوان اذعان کرد محورهای مناظرات علمای شیعه و سنی موضوعات اعتقادی، فروع دین و قرآن کریم بوده استhttps://iqiri.dte.ir/article_72907_1dfb01ffdac223a5ed4c370f3e7d2a22.pdfموسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپورفصلنامه تخصصی اسلام پژوهان8شماره هجدهم - تابستان 140020210823علل عدم همراهی کوفیان با مسلم بنعقیلعلل عدم همراهی کوفیان با مسلم بنعقیل72417290810.22081/iqiri.2021.72908FAمحمدپورامینیطلبه سطح دوم حوزه علمیه قم، کارشناسی تاریخ اسلام.Journal Article20220827حکومت مرکزی امویان برای مهار نهضت در کوفه، ابنزیاد را والی آنجا نمود. ابنزیاد سخت گیریهای زیادی انجام داده، به عریفان و مردم گفت مخالفان حکومت را معرفی کنند وگرنه مهدورالدم هستند. معقل، جاسوس ابنزیاد به تشکیلات مسلم نفوذ کرد و اطلاع داد که او در خانۀ هانی است، ابنزیاد با نیرنگ هانی را به قصرکشانده، مضروب و زندانی کرد. عمروبنحجاج خروش مذحجیان در محاصرۀ دارالاماره را هدایت و دفع کرد. مسلم مجبور به برپایی زودهنگام قیام شد. ابنزیاد برای مهار قیام از حربۀ جنگ روانی شامل شایعه، تهدید و امان به منصرفان از قیام استفاده کرد. سستی ایمان، عدم صداقت و وفاداری به بیعت، عدم آگاهی و بصیرت کوفیان از سایر عوامل عدم همراهی آنان بود.در این مقاله با رویکرد علمی ترویجی علتهای عدم حمایت کوفیان از مسلم بنعقیل ذکر شده که به نظر رسید کمتر بدان پرداخته شده استحکومت مرکزی امویان برای مهار نهضت در کوفه، ابنزیاد را والی آنجا نمود. ابنزیاد سخت گیریهای زیادی انجام داده، به عریفان و مردم گفت مخالفان حکومت را معرفی کنند وگرنه مهدورالدم هستند. معقل، جاسوس ابنزیاد به تشکیلات مسلم نفوذ کرد و اطلاع داد که او در خانۀ هانی است، ابنزیاد با نیرنگ هانی را به قصرکشانده، مضروب و زندانی کرد. عمروبنحجاج خروش مذحجیان در محاصرۀ دارالاماره را هدایت و دفع کرد. مسلم مجبور به برپایی زودهنگام قیام شد. ابنزیاد برای مهار قیام از حربۀ جنگ روانی شامل شایعه، تهدید و امان به منصرفان از قیام استفاده کرد. سستی ایمان، عدم صداقت و وفاداری به بیعت، عدم آگاهی و بصیرت کوفیان از سایر عوامل عدم همراهی آنان بود.در این مقاله با رویکرد علمی ترویجی علتهای عدم حمایت کوفیان از مسلم بنعقیل ذکر شده که به نظر رسید کمتر بدان پرداخته شده استhttps://iqiri.dte.ir/article_72908_1e1783906aaeb2c4f7e9531b1ef7c651.pdfموسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپورفصلنامه تخصصی اسلام پژوهان8شماره هجدهم - تابستان 140020210823تقریب و وحدت در نظرگاه امامان شیعهتقریب و وحدت در نظرگاه امامان شیعه98737290910.22081/iqiri.2021.72909FAعلیدادرودانشپژوه سطح سه رشته شیعه شناسی، موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)Journal Article20220827یکی از اهداف و آرمانهای مسلمانان «وحدت اسلامی» است. مصلحان مسلمان همواره در تلاشاند تا در جهان اسلام اتحاد و همگرایی به وجود آید. جامعه مسلمانان به دلایلی از همان روز نخستِ پس از رحلت پیامبر9 دچار شکاف شد. اختلاف در طول سالیان دراز پس از پیامبر، آسیبهای بسیاری بر امت اسلام وارد نموده است. هرچند این وضعیت نمیبایست به وجود میآمد اما از همان آغاز، امامان و اهلبیت: که دلسوزترین افراد به حال امّت بودند درصدد برآمدند تا با تدارک راهکارها و در پیش گرفتن رفتارهایی نهتنها مانع از آسیبهای هرچه بیشتر شوند بلکه نوعی از وحدت و همزیستی سودمند را در درون امت اسلام شکل دهند. امام علی7 بهعنوان مصلح از منادیان و طلایهداران اتحاد میباشد. او خود را شیفته و حریصترین انسان نسبت به وحدت مسلمانان دانسته و یکی از علل بیستوپنج سال سکوت خود در برابر خلفا را حفظ وحدت اسلامی یاد نمود. از سوی دیگر همه مسلمانان را به همسویی و همدلی فراخواند تا اتحاد نهادینهشده و شجره طیبه آن به بار بنشیند. امامان و خاندان رسول الله9 دارای نگاه و نگرش و روش تقریبی و هم گرا بوده و با تأکید بر اُخوّت ایمانی، گفتگوی سازنده، تأکید بر مشارکت پیروان اهلبیت در مراسم و مناسک عبادی و اجتماعی دیگر همکیشان، سفارش به برقراری روابط اخلاقی و عاطفی با آنان، ترویج خردورزی و آزاداندیشی و صیانت از یکپارچگی دینی- حاکمیتی در جامعه اسلامی درصدد تأمین تقریب و همگرایی در میان امت اسلام برآمده<em></em>اندیکی از اهداف و آرمانهای مسلمانان «وحدت اسلامی» است. مصلحان مسلمان همواره در تلاشاند تا در جهان اسلام اتحاد و همگرایی به وجود آید. جامعه مسلمانان به دلایلی از همان روز نخستِ پس از رحلت پیامبر9 دچار شکاف شد. اختلاف در طول سالیان دراز پس از پیامبر، آسیبهای بسیاری بر امت اسلام وارد نموده است. هرچند این وضعیت نمیبایست به وجود میآمد اما از همان آغاز، امامان و اهلبیت: که دلسوزترین افراد به حال امّت بودند درصدد برآمدند تا با تدارک راهکارها و در پیش گرفتن رفتارهایی نهتنها مانع از آسیبهای هرچه بیشتر شوند بلکه نوعی از وحدت و همزیستی سودمند را در درون امت اسلام شکل دهند. امام علی7 بهعنوان مصلح از منادیان و طلایهداران اتحاد میباشد. او خود را شیفته و حریصترین انسان نسبت به وحدت مسلمانان دانسته و یکی از علل بیستوپنج سال سکوت خود در برابر خلفا را حفظ وحدت اسلامی یاد نمود. از سوی دیگر همه مسلمانان را به همسویی و همدلی فراخواند تا اتحاد نهادینهشده و شجره طیبه آن به بار بنشیند. امامان و خاندان رسول الله9 دارای نگاه و نگرش و روش تقریبی و هم گرا بوده و با تأکید بر اُخوّت ایمانی، گفتگوی سازنده، تأکید بر مشارکت پیروان اهلبیت در مراسم و مناسک عبادی و اجتماعی دیگر همکیشان، سفارش به برقراری روابط اخلاقی و عاطفی با آنان، ترویج خردورزی و آزاداندیشی و صیانت از یکپارچگی دینی- حاکمیتی در جامعه اسلامی درصدد تأمین تقریب و همگرایی در میان امت اسلام برآمده<em></em>اندhttps://iqiri.dte.ir/article_72909_5d322a4e21caebea0f2ab4b888397e6f.pdfموسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپورفصلنامه تخصصی اسلام پژوهان8شماره هجدهم - تابستان 140020210823نقش امامت و حکومت علوی در ایجاد و تثبیت تمدّن اسلامینقش امامت و حکومت علوی در ایجاد و تثبیت تمدّن اسلامی126997291010.22081/iqiri.2021.72910FAعلی اصغربنی حسندانشآموخته سطح 4 فقه سیاسی، موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)مجیدمویدیدانش آموخته سطح 4 حوزه علمیه قمJournal Article20220827این مقاله به بررسی نقش امامت و حکومت علی بنابیطالب7 در ایجاد و تثبیت تمدّن اسلامی میپردازد، که دوران بعد از رحلت پیامبر اعظم9 تا زمان شهادت حضرت را شامل میشود که این دوره از زمان را میتوان به دو دوره قبل از حکومت حضرت و دوره خلافت حضرت به عنوان حاکم اسلامی تقسیم کرد. اگر چه اکثر دوران امامت حضرت مصادف شد با دوران غصب خلافت به حقّ ایشان و در نتیجه بازتابهایی چون سکوت و عزلت سیاسی حضرت را درپی داشت، امّا ایشان در این مدّت نیز به خاطر مصلحت دین الهی و امّت اسلامی و حفظ وحدت و یکپارچگی جهان اسلام، قدمهای اساسی چون کمکهای فکری و مشورتی (خصوصاً در مواقع حسّاس و حیاتی همچون زمان جنگ با ایران) و یا انجام اموری مانند تربیت شاگردان، تبیین احکام و معارف اسلامی، و... در راستای تحقّق تمدّن اسلامی برداشتند و بعد از اینکه زمام امور به دست حضرت رسید با انجام اقداماتی ریشه ای، در راه احیاء و ایجاد مبانی تمدّن اسلامی کمک شایانی بر این تمدّن الهی نمودند، به طوری که حتّی مبنا و پایهای شد برای حرکتها و اقدامات بعدی مسلمین تا عصر حاضر. از جمله این اقدامات میتوان به این موارد اشاره کرد؛ معرّفی خودی و غیرخودی، برخورد با فتنه، تبیین ساختار حکومت اسلامی، تلاش برای اصلاح جامعه از انحراف، حذف گمراهان از قدرت، احیاء صفات اخلاقی در تمدّن اسلامی، تبادل فرهنگی با دیگر تمدّنها، تبلیغ اسلام راستین، حاکمبّت بخشیدن به ارزشها، اهمیّتدادن به وحدت اسلامی به عنوان زیر بنای تمدّن، شایسته سالاری، جلوگیری از تجزیه سرزمینهای اسلامی و...این مقاله به بررسی نقش امامت و حکومت علی بنابیطالب7 در ایجاد و تثبیت تمدّن اسلامی میپردازد، که دوران بعد از رحلت پیامبر اعظم9 تا زمان شهادت حضرت را شامل میشود که این دوره از زمان را میتوان به دو دوره قبل از حکومت حضرت و دوره خلافت حضرت به عنوان حاکم اسلامی تقسیم کرد. اگر چه اکثر دوران امامت حضرت مصادف شد با دوران غصب خلافت به حقّ ایشان و در نتیجه بازتابهایی چون سکوت و عزلت سیاسی حضرت را درپی داشت، امّا ایشان در این مدّت نیز به خاطر مصلحت دین الهی و امّت اسلامی و حفظ وحدت و یکپارچگی جهان اسلام، قدمهای اساسی چون کمکهای فکری و مشورتی (خصوصاً در مواقع حسّاس و حیاتی همچون زمان جنگ با ایران) و یا انجام اموری مانند تربیت شاگردان، تبیین احکام و معارف اسلامی، و... در راستای تحقّق تمدّن اسلامی برداشتند و بعد از اینکه زمام امور به دست حضرت رسید با انجام اقداماتی ریشه ای، در راه احیاء و ایجاد مبانی تمدّن اسلامی کمک شایانی بر این تمدّن الهی نمودند، به طوری که حتّی مبنا و پایهای شد برای حرکتها و اقدامات بعدی مسلمین تا عصر حاضر. از جمله این اقدامات میتوان به این موارد اشاره کرد؛ معرّفی خودی و غیرخودی، برخورد با فتنه، تبیین ساختار حکومت اسلامی، تلاش برای اصلاح جامعه از انحراف، حذف گمراهان از قدرت، احیاء صفات اخلاقی در تمدّن اسلامی، تبادل فرهنگی با دیگر تمدّنها، تبلیغ اسلام راستین، حاکمبّت بخشیدن به ارزشها، اهمیّتدادن به وحدت اسلامی به عنوان زیر بنای تمدّن، شایسته سالاری، جلوگیری از تجزیه سرزمینهای اسلامی و...https://iqiri.dte.ir/article_72910_ca362dd6f928f7618120aafa06f385c4.pdfموسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی)
مدیر مسئول : حجت الاسلام دکتر شمس الله مریجی
سردبیر و مدیر اجرایی : حجت الاسلام اصغر میرزاپورفصلنامه تخصصی اسلام پژوهان8شماره هجدهم - تابستان 140020210823بررسی شخصیت و خلقیات عمر خلیفه ثانیبررسی شخصیت و خلقیات عمر خلیفه ثانی1561277291110.22081/iqiri.2021.72911FAمهدیموریسطح چهار حوزه تاریخ اسلام، موسسه آموزش عالی امام رضا(ع) و دانشجوی دکتری تاریخ تمدن اسلامی دانشگاه باقرالعلوما(ع)Journal Article20220827یکی از مسائل بسیار مهم اعتقادی در میان مسلمانان که از دیرباز تاکنون به عنوان یکی از چالشبرانگیزترین مباحث کلامی، تاریخی در جامعه اسلامی مطرح میباشد. بحث جانشینی بعد از پیامبر9 است که پس از رحلت ایشان دچار انحراف گردید. این انحراف در رهبری جامعه نوپای اسلامی بهگونه<em></em>ای اثر گذاشت که آثار آن در همه شئونات اخلاقی، سیاسی، عبادی، اقتصادی و اجتماعی امت اسلامی نمایان گردید. مسلمانان که در عصر پیامبر9 طبق دستورات قرآن و آموزههای نبوی عمل میکردند، با رفتارهایی از سوی حاکمان مواجه شدند که در تناقض با کتاب و سنت نبوی بود رفتارهایی که هیچ سنخیت و تناسبی با آموزههای دینی و شرعی نداشت از آن جمله میتوان به رفتارهای هنجارشکنانه و مخالف تعالیم قرآن و سنت خلیفه دوم اشاره نمود که آثار و نتایج آن را میتوان تا عصر حاضر در جوامع اسلامی مشاهده نمود. بهعنوان نمونه قرآن کریم میفرماید: «<strong>مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ</strong>» محمد فرستاده خداست و کسانی که با او هستند در برابر کفار سرسخت و شدید و در میان خود مهربانند.<em>[1]</em> این آیه بیانگر یکی از شاخصه<em></em>ها و ملاک<em></em>های رفتاری پیامبر9 است که میتوان از آن به عنوان یک شاخص و ملاک برای سنجش شخصیت اخلاقی حاکمان بعد از ایشان بالاخص خلیفه دوم که این تحقیق پیرامون بررسی خلقیات وی است استفاده نمود که نتیجه بدست آمده از این سنجش، مغایرت رفتار و خلقیات وی با این شاخص است که البته این ادعا قابل اثبات در منابع تاریخی و روایی اهل سنت نیز میباشد که متاسفانه یا از بیان این واقعیات خودداری مینمایند و یا آنکه برخی از این رفتارهای ناهنجار را به عنوان فضیلتی برای وی بیان میکنند لذا دراین تحقیق برآن شدیم تا با بررسی منابع متقدم تاریخی و روایی اهل سنت و شیعه و استخراجنمودن گزارشات تاریخی مربوط به ابعاد شخصیتی و خلقیات روحی خلیفه ثانی به برخی از واقعیات اخلاقی، رفتاری وی که کمتر بیان شده<em></em>اند اشاره نمائیم و تاثیر و بازتاب آن رفتارها را در جامعه اسلامی به جهت زمینه ساز بودن آن رفتارها برای بوجود آمدن برخی از انحرافات در میان امت اسلامی و مقایسه آن با سیره نبی مکرم اسلام و اهلبیت: بیان نمائیم.یکی از مسائل بسیار مهم اعتقادی در میان مسلمانان که از دیرباز تاکنون به عنوان یکی از چالشبرانگیزترین مباحث کلامی، تاریخی در جامعه اسلامی مطرح میباشد. بحث جانشینی بعد از پیامبر9 است که پس از رحلت ایشان دچار انحراف گردید. این انحراف در رهبری جامعه نوپای اسلامی بهگونه<em></em>ای اثر گذاشت که آثار آن در همه شئونات اخلاقی، سیاسی، عبادی، اقتصادی و اجتماعی امت اسلامی نمایان گردید. مسلمانان که در عصر پیامبر9 طبق دستورات قرآن و آموزههای نبوی عمل میکردند، با رفتارهایی از سوی حاکمان مواجه شدند که در تناقض با کتاب و سنت نبوی بود رفتارهایی که هیچ سنخیت و تناسبی با آموزههای دینی و شرعی نداشت از آن جمله میتوان به رفتارهای هنجارشکنانه و مخالف تعالیم قرآن و سنت خلیفه دوم اشاره نمود که آثار و نتایج آن را میتوان تا عصر حاضر در جوامع اسلامی مشاهده نمود. بهعنوان نمونه قرآن کریم میفرماید: «<strong>مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ</strong>» محمد فرستاده خداست و کسانی که با او هستند در برابر کفار سرسخت و شدید و در میان خود مهربانند.<em>[1]</em> این آیه بیانگر یکی از شاخصه<em></em>ها و ملاک<em></em>های رفتاری پیامبر9 است که میتوان از آن به عنوان یک شاخص و ملاک برای سنجش شخصیت اخلاقی حاکمان بعد از ایشان بالاخص خلیفه دوم که این تحقیق پیرامون بررسی خلقیات وی است استفاده نمود که نتیجه بدست آمده از این سنجش، مغایرت رفتار و خلقیات وی با این شاخص است که البته این ادعا قابل اثبات در منابع تاریخی و روایی اهل سنت نیز میباشد که متاسفانه یا از بیان این واقعیات خودداری مینمایند و یا آنکه برخی از این رفتارهای ناهنجار را به عنوان فضیلتی برای وی بیان میکنند لذا دراین تحقیق برآن شدیم تا با بررسی منابع متقدم تاریخی و روایی اهل سنت و شیعه و استخراجنمودن گزارشات تاریخی مربوط به ابعاد شخصیتی و خلقیات روحی خلیفه ثانی به برخی از واقعیات اخلاقی، رفتاری وی که کمتر بیان شده<em></em>اند اشاره نمائیم و تاثیر و بازتاب آن رفتارها را در جامعه اسلامی به جهت زمینه ساز بودن آن رفتارها برای بوجود آمدن برخی از انحرافات در میان امت اسلامی و مقایسه آن با سیره نبی مکرم اسلام و اهلبیت: بیان نمائیم.https://iqiri.dte.ir/article_72911_3fb780996df6d857080cafe37629f52e.pdf