دانش پژوه سطح سه رشته شیعه شناسی، مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام
Abstract
یکى از شبهاتى که اهل سنت به ویژه در سالهاى اخیر به صورت گسترده مطرح کردهاند، ازدواج خلیفه دوم با امّ کلثوم دختر امیرمؤمنان و فاطمه زهرا علیها السلام است. اهل سنت مىخواهند با اثبات این ازدواج، رابطه صمیمانه و دوستانه امیرمؤمنان (ع) با خلفاء را ثابت و از سوى دیگر، غصب خلافت، شهادت حضرت صدیقه علیها السلام و... را انکار نمایند. برخی از اندیشهوران شیعه اصل وجود دخترى به نام امّکلثوم را براى حضرت زهرا علیها السلام منکر شده و دلیلهاى متقنى براى آن ارائه کردهاند. برخى دیگر وقوع تعارض در روایات ازدواج را دلیلى واضح براى بطلان مدعاى اهل سنت در باره این ازدواج مىدانند. و گروه سوم ضعف سندی را از دیگر نشانههای جعلی بودن این داستان میدانند. عدهاى از دانشمندان شیعه و سنى با پذیرش اصل ازدواج، نکته دیگرى را مطرح کردهاند که امّکلثوم همسر عمر، دختر امیرمؤمنان (ع) نبوده؛ بلکه دختر ابوبکر بوده است؛ نووى - مهمترین شارح صحیح مسلم - و آیت الله مرعشى نجفى از عالمان شیعه به این مطلب تصریح کردهاند. اندیشهوران دیگرى، همچون مرحوم کلینی(ره) پاسخ دادهاند که این ازدواج با زورگویى و تهدید عمر بن خطاب بوده است. در پایان مىگوییم که حتى در صورت اثبات چنین ازدواجى، نمىتوان از آن رابطه صمیمانه امیرمؤمنان (ع) را با خلفاء اثبات کرد؛ زیرا این ازدواج نه تنها براى خلیفه دوم فضیلت محسوب نمىشود، بلکه به دلیل زورگویی و تهدید او، لکه سیاهى است که همانند تیرگى غصب خلافت، بر دامان او باقى مانده است.