بازخوانی نظریه «علمای ابرار» در مقام علمی اهل بیت(ع)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم / دانش پژوه سطح4 شیعه‌شناسی مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)

10.22081/iqiri.2019.69246

چکیده

به باور امامیه، علم غیب و آگاهی لدنّی یکی از ویژگی­ها و بایستگی­های امام به شمار می­رود. این مقام علمی والایی که شیعیان برای اهل بیت(ع) قائلند، توسط برخی نویسندگان (به ویژه نویسنده کتاب مکتب در فرآیند تکامل) مورد تشکیک و تردید قرار گرفته است. بر اساس نگره آنان­ _ که به نظریه علمای ابرار شهرت یافته _ اعتقاد شیعیان مبنی بر اینکه اهل بیت(ع) از دانش الهی برخوردار بوده و آگاهی لدنّی دارند، واقعیت خارجی نداشته و این اندیشه در قرن دوم و پس از آن، توسط جریان غلو در تفکر شیعیان وارد و رائج شده است. نوشتار پیش رو با هدف اثبات و تبیین صحیح عقاید شیعه در این موضوع، به بررسی آیات و روایات مربوطه پرداخته و روشن ساخته است که اعتقاد شیعیان معاصر مطابق همان اعتقاد شیعیان قرن اول بوده و چنین مقام علمی والایی توسط خود ائمه(ع) طرح و تأیید شده و مبتنی بر داده­های قرآنی و روایی است. از این­رو، این گمانه که ائمه(ع) فاقد علم غیب بوده و فقط علمای ابرار هستند باطل است و دلایل متقن مختلفی در نقد و رد آن وجود دارد. روش پژوهش در این نوشتار کتابخانه­ای بوده و نگارنده، با رویکرد تحلیلی - انتقادی به رد نگره فوق پرداخته است. در فرآیند نقد، علاوه بر بهره­گیری از روایاتی که در اسناد آنها متهمین به غلو وجود ندارند، از اقوال دانشمندان علوم مختلف در قرن­های گوناگون بهره برده شده تا معلوم شود اعتقاد به این مقامات، نگرش عده خاصی از شیعیان در زمانی محدود نبوده است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار