فارغ التحصیل سطح چهار فقه و اصول و دانش پژوه سطح چهار موسسه حوزوی امام رضا(ع)
10.22081/iqiri.2022.74210
Abstract
سابقه و هدف: بحث فلسفه‌احکام از موضوعات پر‌مخاطب بوده و اولین تصنیف، «علل‌الشرایعِ» شیخ‌صدوق است. هدفِ این تحقیق، بیان أثری است که متون‌دینی، مترتب بر رعایت احکام فقهی ذبح می‌کنند و از آن تعبیر به حلال بودن غذا و یا سلامت‌غذا در دیدگاه شارع می‌شود و البته قطعاً بین حلال بودن غذا و سلامت‌معنوی ارتباط هست که از حیطه تحقیق ما خارج است.
روش‌کار: روشِ توصیفی‌تحلیلی است. در این راستا منابع تفسیری و حدیثی بر اساس کلید واژه‌های: سلامت‌جسم، ذبح‌اسلامی، سلامت‌غذا، حلال، سلامت در دیدگاه شرع، مصلحت حکم‌شرعی، بررسی و علاوه بر تصویرسازی آنچه هست و گرد‌آوری اطلاعات لازم مبتنی بر سوألات تحقیق، به بیان دلایل چگونه بودن و چرایی مسئلة ذبح در اسلام و أبعاد آن نسبت به سلامت‌غذا در دیدگاه شارع (حلیّت) پرداخته می‌شود.
یافته‌ها: آثار علمی که دانشمندان در زمینه ذبح‌اسلامی بیان می‌کنند گزاره‌هایی در حیطه عقل‌نظری هستند و قطعاً عقل‌نظری مستقل از بیانِ شارع، نمی‌تواند ملاکات احکام را در همه موارد آنطور که شارع‌مقدس در نظر گرفته درک کند؛ لذا مادامی که دلیل‌قطعی بر علیّت‌تامه برای آثارِ ذبح اسلامی نداشته باشیم، تمام آنها در حیطه مصلحت‌احکام قرار می‌گیرد و آنها در مقابلِ أثری که متون دینی برای ذبح اسلامی ذکر می‌کند (حلیّت) پر اهمیّت‌تر نخواهد بود. مثلاً گفته شده وقتی شریان خونی مغز قطع می‌شود، حیوان بی احساس می‌شود و قلب می‌تپد، و این بر کیفیت گوشت‌ها می‌افزاید، اما قطعاً این موارد علت‌تامه احکام شرعی ذبح نمی‌باشد.