موضع امام سجاد(ع) نسبت به قیامهای دوران امامت خویش
Document Type : Research
10.22081/iqiri.2023.75060
Abstract
در طول دوران امامت اهل‌بیت6 تحرکاتی در قالب قیام از جانب برخی صورت گرفته که در گزارشات تاریخی به آنها اشاره شده و هرکدام به لحاظ همسویی با اهداف اهل‌بیت پیامبر و امامان6 و یا متفاوت بودن با آن، شرایط خود را داشته‌اند. در دوران امام سجادA بعد از حادثه عاشورا، سه قیام صورت می‌گیرد. اوّل، قیام مدینه در اواخر سال 63هـ.ق که با نام واقعه حرّه از آن یاد می‌شود که در این قیام، جنایات و کشتار وحشیانه‌ای از سوی شامیان در مدینه رخ داده است و بدلیل حضور زبیریان و انگیزه تصاحب خلافت از جانب آنان، نمی‌توانست نظر مساعد امامA را به همراه داشته باشد. قیام توّابین به‌عنوان دومین قیام، در سال 65هـ.ق از سوی آن دسته از اهالی کوفه شکل گرفت که خود را مقصّر در شهادت آل رسول‌الله در حادثه عاشورا می‌دانستند. هدف آنان، توبه از کردار خویش به وسیله جنگ با دشمنان اهل‌بیت6 و کشتن یا کشته شدن در این راه اعلام می‌شود. در گزاره‌های تاریخی، ارتباط و هماهنگی بین این قیام و امام سجادAیافت نشده است. قیام مختار، به‌عنوان سومین قیام در عصر امام سجادA در سال 66هـ.ق رقم می‌خورد. مختار که خود را مأذون از جانب محمد بن حنفیه معرفی می‌نمود، در زمان قیام توابین، با نوع حرکت و تدبیر آنان موافق نبود و آنان را همراهی نکرد. بنا بر برخی گزارشات تاریخی، می‌توان تا حدودی به رضایت امامA از حرکت مختار پی برد.