ازدواج بحث برانگیز (بررسی اهداف مدعیان ازدواج خلیفه دوم با ام کلثوم)

نویسنده

دانش‏ پژوه سطح سه رشته شیعه شناسی، مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام

چکیده

یکى از شبهاتى که اهل سنت به ویژه در سال‏هاى اخیر به صورت گسترده مطرح کرده‏اند، ازدواج خلیفه دوم با امّ‏ کلثوم دختر امیرمؤمنان و فاطمه زهرا علیها السلام است. اهل سنت مى‏خواهند با اثبات این ازدواج، رابطه صمیمانه و دوستانه امیرمؤمنان (ع) با خلفاء را ثابت و از سوى دیگر، غصب خلافت، شهادت حضرت صدیقه علیها السلام و... را انکار نمایند.
برخی از اندیشه‏وران شیعه اصل وجود دخترى به نام امّ‏کلثوم را براى حضرت زهرا علیها السلام منکر شده و دلیل‏هاى متقنى براى آن ارائه کرده‏اند.
برخى دیگر وقوع تعارض در روایات ازدواج را دلیلى واضح براى بطلان مدعاى اهل سنت در باره این ازدواج مى‏دانند. و گروه سوم ضعف سندی را از دیگر نشانه‏های جعلی بودن این داستان می‏دانند. عده‏اى از دانشمندان شیعه و سنى با پذیرش اصل ازدواج، نکته دیگرى را مطرح کرده‏اند که امّ‏کلثوم همسر عمر، دختر امیرمؤمنان (ع) نبوده؛‏ بلکه دختر ابوبکر بوده است؛ نووى - مهم‏ترین شارح صحیح مسلم - و آیت الله مرعشى نجفى از عالمان شیعه به این مطلب تصریح کرده‏اند.
اندیشه‏وران دیگرى، همچون مرحوم کلینی(ره) پاسخ داده‏اند که این ازدواج با زورگویى و تهدید عمر بن خطاب بوده است.
در پایان مى‏گوییم که حتى در صورت اثبات چنین ازدواجى، نمى‏توان از آن رابطه صمیمانه امیرمؤمنان (ع) را با خلفاء اثبات کرد؛ زیرا این ازدواج نه تنها براى خلیفه دوم فضیلت محسوب نمى‏شود، بلکه به دلیل زورگویی و تهدید او، لکه سیاهى است که همانند تیرگى غصب خلافت، بر دامان او باقى مانده است.

کلیدواژه‌ها