علل پیدایش انشعابات شیعه بعد از امام رضا علیه‌السلام تا اواخر غیبت صغری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانش‌پژوه سطح سه رشته تاریخ تشیع موسسه آموزش عالی حوزوی موسسه امام رضا(ع).

10.22081/iqiri.2018.66652

چکیده

مطالعه تاریخ فرق اسلامی بیانگر آن است که همه فرق و مذاهب در طول حیات سیاسی و فرهنگی خود دارای یک سری انشعابات بوده‌اند و مذهب شیعه هم از این مقوله مستثنا نبوده است. به جهت فراهم بودن شرایط انحرافی حتی در زمان حیات ائمه، فرقه‌های جدید از زمان امام سجاد علیه‌السلام به بعد در جامعه شیعه به وجود آمدند که مهم‌ترین آن‌ها، فرقۀ اسماعیلیه، زیدیه و واقفیه بودند. از سویی بعد از شهادت امام رضا7 شرایطی در جامعه به وجود آمد که زمینه بروز انحرافات فرقه‌ای را در جامعه مساعدتر نمود، البته حضور ائمه: در متن جامعه مانع از گسترش و پیشرفت این فرقه‌ها می‌شد؛ زیرا از ویژگی‌های دوره حضور ائمه، راهنمایی مردم به‌سوی حق و دوری از انحرافات بود اما در دوره غیبت امام7، زمینه پدید آمدن و گسترش جریان‌های انحرافی توسعه یافت. این نوشتار در پاسخ به این پرسش است که چه عواملی بر فرایند شکل‌گیری انشعابات انحرافی شیعه بعد از امام رضا7 تا غیبت صغرا تأثیرگذار بوده است؟.

کلیدواژه‌ها