بررسی و روش شناسی کتاب تبصره العوام فی معرفه مقالات الانام

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

سطح دو تاریخ اسلام موسسه آموزش عالی امام رضا دانشجوی ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی

10.22081/iqiri.2024.68266.1147

چکیده

نقش دانشمندان شیعه به‌ویژه دانشمندان شیعی ایرانی در توسعه تاریخ و تاریخ‌نگاری غیر قابل انکار است و میراث به جای مانده از سده‌های نخستین مؤیدی بر این مدعاست، اما بی‌شک تلا‌ش‌های شکل گرفته برای تصحیح متون مفقود شده شیعه و تصحیح عالمانه متون بر جای مانده، موجب برجسته شدن و ترسیم نقش شیعیان به‌خصوص ایرانیان در تمدن اسلامی خواهد شد. کتاب تَبْصِرَةُ الْعَوام فی مَعْرِفَه مَقالات الْاَنام نگاشته جمال‌الدین محمد بن الحسین بن الحسن الرازی آبی یکی از متون تاریخی شیعیان ایرانی است که به لحاظ متن روان و حجم مطالبی که از ساحت فرق و مذاهب اسلامی ارائه می‌دهد، اثر کم نظیری است که به زبان فارسی و در موضوع ملل و نحل نگاشته شده و تا روزگار ما و با نسخ متعدد در دست می‌باشد. با توجه به تخمین قدمت این کتاب به قبل از استیلای مغول و تردید درباره مؤلف آن، ضرورت انجام پژوهش درباره این اثر آشکار می‌گردد. در مقاله حاضر علاوه بر بررسی زمان نگارش و نویسنده کتاب، روش‌شناسی تبصره العوام، تحلیلی از محتوای کتاب و رویکرد نویسنده آن ارائه گردید تا ارزش تاریخی آن بیش از پیش روشن‌تر شود.

کلیدواژه‌ها